ERTEen luzapena III
2020/09/30
Irailaren 30eko BOEn argitaratu den 30/2020 Dekretuaz, ERTEak 2021eko urtarrilaren 31ra arte luzatu dira; langabezia prestazioak ez dira jaitsiko oinarri erregulatzailearen %50era, hau da, %70 jasoko da baita lehen sei hilabeteak behin pasaturik ere; eta, honetaz gain, jardueraren eragozpenagatiko eta jardueraren mugapenagatiko ERTEak sortu dira. Baina ikus ditzagun puntu guztiak zehatz eta mehatz:
Indarrean dauden ERTEak
Ezinbesteko kausengatik (“fuerza mayor”) martxan jarri ziren eta oraindik indarrean dauden ERTEak (8/2020 Dekretuaren 22. artikuluaren arabera tramitatu zirenak, alegia) 2021eko urtarrilaren 31ra arte luzatu ahal izango dira automatikoki.
Espediente hauek etenaldikoak (suspentsio-espedienteak) edo jardunaldi murrizketakoak izan daitezke.
Honetaz gain eta, esan bezala, figura berri bi sortu dira: eragozpenagatiko ERTEak eta mugapenagatiko ERTEak (esan behar da Legeak ez duela behar bezala zehazten zerk eragiten duen eragozpena edo mugapena eta ulertu behar dugu, Lan Agintaritzari eskaera egiten zaionean, beronek ebatziko duela ezinbesteko kausa egiaztatzerakoan):
ERTEak jardueraren eragozpenagatik
Urriaren 1etik aurrera, osasun egoeragatik, administrazioek –Estatukoek zein Estatuz gaindikoek- enpresaren jarduera eragozten duen neurririk hartuz gero, enpresek honelako ERTE bat tramitatu ahal izango dute, neurri horiek euren lantokiren bati eragiten badiote. Edozein sektore edo jardueratakoak izan daitezke enpresa hauek.
Espediente hauek ezinbesteko kausengatiko espedienteen tramitazio berbera izango dute, hau da, legeak ez du derrigortzen langileekin ezer adostera. Baina, inoiz edo behin esan dizuegunez, honek ez du esan nahi guk ezin diogunik enpresari mahaigaineratu ERTE honen terminoak gurekin adosteko.
Enpresak ERTE eskaera Lan Agintaritzari helarazi behar dio eta, honekin batera, ordezkaritza sindikalari ere jakinarazi behar dio. Lan Agintaritzak 5 egun izango ditu erantzuteko, baina, badakizuenez, Lan Agintaritzaren erantzuna mugatzen da esatera ea ezinbesteko kausak existitzen diren ala ez, baina balizko kontratu etenaldien inguruan enpresak erabakiko du (Langileen Estatutuaren 47.3 eta 51.7 artikuluak).
Espediente hauek iraungo dute jarduera eragozten duten neurriek dirauten beste. Hau da, administrazioek neurriak bertan behera uzten dituzten arte.
Enpresak kotizazioak ordaintzeaz salbuetsita egongo dira:
— %100ean, 50 langile baino gutxiago baziren 2020ko otsailaren 29an.
— %90ean, 50 langile edo gehiago baziren 2020ko otsailaren 29an.
ERTEak jardueraren mugapenagatik
Estatuko administrazioek enpresaren baten jarduera arrunta mugatzen duen neurririk hartu edo hartzen badute, enpresa horiek, irailaren 30etik aurrera, kaltetutako lan zentroetan honelako espediente bat martxan jarri ahal izango dute. Hau ere ezinbesteko kausengatiko espedientea izango litzateke eta, hortaz, aurreko atalean azaldu dugun moduan tramitatuko da, aipatutako Langileen Estatutuko artikuluen arabera, alegia.
Enpresak kotizazioak ordaintzeaz salbuetsita egongo dira honako portzentajeetan:
| | URRIA | AZAROA | ABENDUA | URTARRILA |
50 langile baino gutxiago (2020ko otsailaren 29an) | %100 | %90 | %85 | %80 |
50 langile edo gehiago (2020ko otsailaren 29an) | %90 | %80 | %75 | %70 |
⇒ Aipatu ditugun kotizazioen salbuespenek (kasu guztietan) ez dute eraginik izango langileengan. Hau da, denbora hau langileentzat efektiboki kotizatutzat hartuko da, eragin guztietarako.
Arrazoi ekonomikoengatiko ERTEak
(Arrazoi ekonomiko, tekniko, antolakuntzako edo ekoizpenekoak, gaztelerazko “ETOP”)
2021eko urtarrilaren 31ra arte, covid-19arekin lotuta, arrazoi ekonomikoengatiko ERTErik eginez gero, hauen prozedura 8/2020 Dekretuaren 23. artikuluaren arabera izango da.
Dakizuenez, ezinbesteko kausengatiko espedienteetan ez bezala, arrazoi ekonomikoengatiko ERTEak ordezkaritza sindikalarekin negoziatu behar dira (kontsulta epealdia deritzona). Honen inguruko guztia azalduta daukazue ERTEak galde-erantzunak artikuluan eta ERTEen luzapena I artikuluan.
Aurretiaz ezarri zen bezala, arrazoi ekonomikoengatiko ERTE bat tramitatu ahal izango da ezinbesteko kausengatiko ERTE batean gauden bitartean. Hau da, ez da beharrezkoa ezinbesteko kausengatiko espedientea amaitzea besteari hasiera emateko, zelanbait esateko, kateatu ahal dira.
Honezkero arrazoi ekonomikoengatiko ERTE baten barruan bazaudete, ERTEaren amaiera data izan beharko da espedienteak dakarrena. Hala ere, luzatu ahal izango da, baina, horretarako, aldez aurretik, kontsulta epealdi berri bati ekin beharko zaio eta akordiora heldu beharko da. Laburbilduz, ERTEa luzatu ahal izateko, adostasuna egon behar da.
Enpresei mugapenak
18/2020 Dekretuan eta 24/2020 Dekretuan ezarritako neurri berberak dira.
Mugapen hauek, besteak beste, zera dira, paradisu fiskaletan dauden enpresek ezin dutela ezinbesteko kausengatiko espedienterik martxan jarri eta kotizazioetan salbuetsita dauden 50 langiletik gorako enpresek ezin dutela dibidendurik banatu.
Edozelan, hau hobeto azalduta daukazue aurreko luzapen biak azaltzen dituzten artikuletan, “Enpresei mugapenak” atalean.
ERTEen luzapena I
ERTEen luzapena II
Kaleratzeen balizko “debekua” eta aldi baterako kontratuak
Neurri hau ere luzatu da. Honela, kotizazioetan salbuetsita dauden enpresek enplegua babestera “behartuta” egongo dira sei hilabete gehiagoz. Enpresa lehenagotik honelako konpromiso bati lotuta balego, sei hilabateko epea hasiko da zenbatzen aurreko konpromisoaren iraunaldia amaitu ostean.
Hala ere, jadanik azaldu dizuegun bezala, ez da egia kaleratzeak debekatu direnik. Enpresak ez daude ezertara behartuta eta ez da euren kontra ondoriorik edo zehapenik aurreikusten. Beraz, botatzen bagaituzte, gehienez, kaleratze hori epaitegietan borrokatuz gero, bidegabetzat joko litzateke eta kalteordaina zertxobait handiagoa izango litzateke.
Era berean, 9/2020 Dekretuaren 5. artikuluak zekarren neurria ere luzatu da. Hau da, aldi baterako kontratu batekin baldin bagaude eta enpresaren jarduna eteten bada, gure kontratuaren iraunaldia ere eten beharko litzateke. Honek esan nahi du gure kontratua hiru hilabetekoa bazen eta hilabetez baino ez badugu lanik egin, enpresa berriro bere jarduerara itzultzen denean, geratzen zaizkigun bi hilabete horietan lan egin beharko genukeela. Edozelan, neurri honek ere ez gaitu kaleratzeetatik babesten, honezkero hainbatetan gertatu den bezala.
Neurri bi hauek hobeto azaldurik dauzkazue “Kaleratzeen balizko debekua eta aldi baterako kontratuak” artikuluan:
