Etxeko langileek pairatzen duten diskriminazio historikoetako bat da hau. Irailean argitaratu den 893/2024 Dekretuak etxeko langileei lan osasun eta segurtasunerako hainbat eskubide aitortu die.
Enpresa arrunt batean lan egiten dugunean ez bezala, enplegatzailea, norbanako partikularra denez, ez dago behartuta PFEZ edo errentaren gaineko zergaren atxikipenak egitera etxeko langileen nominetan. Zer gertatzen da horrelakoetan?
Etxeko langileen baldintzetan hainbat aldaketa izan dira: langabezia prestazioaz, “desisitimiento” delako kaleratze figuraz, kotizazioez… Egia da hainbat puntutan langile hauen egoera hobetu dela, baina ez ginateke gu izango, Ministeriotik erosi den guztia prezio berean salduko bagenizue.
Etxeko langileen gutxieneko eskubideak ezartzen dituen 189 Hitzarmenak berriro egin du salto komunikabide guztietara. Ministeriotik esaten digute baietz, orain egin egingo dutela, hitzarmena berretsi egingo dela. Eta zenbaitek jadanik ematen dute egintzat etxeko langileak langabezia prestazioa jasotzen hasiko direla laster batean.
Etxeko langileek, beste langile guztiek bezala, eskubidea daukate, euren lan harremana amaitzen denean, finikitoa jasotzeko, baita, kaleratze edo kontratu amaiera kasuetan, kalte ordaina jasotzeko ere, nahiz eta, ikusiko dugunez, gainontzeko langileena baino baxuagoa izan
Gizarte Segurantzak jakinarazi du enpleatzaileek Diruzantza Orokorrari langileen soldata eguneratuak komunikatu beharko dizkiotela. Bestela, Lan Ikuskaritzak esku hartuko duela eta zehapenak ezar ditzakeela abisatu dute.
Aurreko artikuluan azaltzen den erregularizazioa zelan egin behar den kontatu dizuegu hemen. Enplegatzailearen zeregina da, baina zuek ere ezagutzea ez dago soberan. Gainera, soldatak ondo kontabilizatzeko lau gako ere aurkituko dituzue.
Zein da kalteordaina eta zelan kalkulatu; zeintzuk dira enpleatzailearen betebeharrak (bete ezean, desistimientoa kaleratzetzat sala daiteke, kalteordain handiagoekin); kalteordainaz gain, finikitoa ere jaso behar da…
2012an Etxeko Langileen Erregimena Gizarte Segurantzako erregimen orokorrean sartu zen; hala ere, oraindik sistema berezia dauka.
Ez dago kantitate finkorik (etxeko langileek ez daukate lan hitzarmenik), enpleatzailearekin negoziatu behar da, baina legeak bai ezartzen du zein den minimoa: lanbide arteko gutxieneko soldata.
Teorian, etxeko langileek beste langile guztiek dauzkaten eskubide eta betebehar berberak dauzkate. Baina, praktikan, berezitasun asko ditu erregimen honek.
Zenbat kobratzen da? Nork ordaindu behar du? Zelan eskatzen da? Eta Gizarte Segurantzan alta emanda egon ezean, eskubiderik badaukat?
Zelan eman langilearen alta Gizarte Segurantzan pausoz pauso eta beharrezko dokumentazioarekin. Zelan egin kontratua egoera administratibo irregularrean dauden langile migranteei.
